تجهیزات ضد انفجار چیست؟
تجهیزات ضدانفجار (Ex-ATEX) به دستگاه‌ها و تجهیزاتی گفته می‌شود که برای استفاده در محیط‌هایی که در آن احتمال بوجود آمدن انفجار و اشتعال هست، طراحی و ساخته شده‌اند. این تجهیزات ابزار دقیق صنعتی معمولا در مناطقی که با گازها، بخارها، مواد پودری و گرد و غبار انفجاری، مواد شیمیایی، نفت و گاز طبیعی سروکار دارند، استفاده می‌شوند.
تجهیزات ضدانفجار شامل محصولات متنوعی مانند سوئیچ‌ها، ماشین‌آلات، موتورها، پمپ‌ها، لامپ‌ها، دستگاه‌های اندازه‌گیری و غیره هستند که با استفاده از آنها، می‌توان در محیط‌هایی با خطراتی مانند انفجار و آتش‌سوزی به صورت ایمن کار کرد. این تجهیزات ضدانفجار با استفاده از فناوری‌های مختلفی مانند طراحی محفظه‌های خاص، استفاده از مواد خاص و ایمنی‌سازی قطعات و مجموعه‌های مختلف تولید می‌شوند.
تجهیزات ضد انفجار در چه محیط‌هایی کاربرد دارند؟
تجهیزات ضد انفجار یا اتکس در محیط‌هایی کاربرد دارند که احتمال وجود گاز، بخار، مایعات قابل اشتعال و یا ذرات خاک و گرد و غبار قابل اشتعال وجود دارد. این محیط‌ها ممکن است شامل صنایع نفت و گاز، شیمیایی، دارویی، فرآوری فلزات، معدن، روانکاری، حمل و نقل، ذخیره‌سازی و توزیع مواد خطرناک و قابل اشتعال و غیره باشند. به عنوان مثال، در صنایع نفت و گاز، تجهیزات ضد انفجار برای پمپ‌ها، کمپرسورها، کنترل‌کننده‌ها و سایر تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی کاربرد دارند. همچنین در صنایع شیمیایی، تجهیزات ضد انفجار برای کنترل‌کننده‌ها، صفحات نمایش، سیستم‌های کنترل دما و فشار و سایر تجهیزات الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع تجهیزات ضد انفجار
تجهیزات ضدانفجار به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که برخی از آنها عبارتند از:
- سیستم‌های روشنایی و نورپردازی ضد انفجاری: شامل لامپ‌های LED، لامپ‌های فلورسنت، لامپ‌های هالوژن و ماژول‌های نوری می‌شوند.
- سیستم‌های مخابراتی ضد انفجاری: شامل تلفن‌های ضد انفجاری، رادیوهای ضد انفجاری و دستگاه‌های ارتباطی می‌شوند.
- سیستم‌های کنترلی ضد انفجاری: شامل تجهیزات کنترل پروسه‌های صنعتی، مانیتورینگ و کنترل اتوماتیک می‌شوند.
- سیستم‌های انتقال و توزیع انرژی ضد انفجاری: شامل کابل‌های ضد انفجاری، سیستم‌های دیزل ژنراتور ضد انفجاری و تجهیزات انتقال و توزیع برق می‌شوند.
- سیستم‌های حفاظتی و ایمنی ضد انفجاری: شامل دستگاه‌های اعلام حریق، دستگاه‌های آلارم ضد انفجاری، دستگاه‌های حفاظتی از برق و دستگاه‌های مربوط به ایمنی محیطی می‌شوند.
- سیستم‌های اندازه‌گیری و کنترل ضد انفجاری: شامل سنسورهای ضد انفجاری، دستگاه‌های اندازه‌گیری دما و فشار و دستگاه‌های کنترل تراز می‌شوند.
همچنین، تجهیزات ضدانفجار می‌توانند براساس کلاس‌های ATEX (اتحادیه اروپایی) و NEC (مرکز ملی الکتریکی) دسته‌بندی شوند.
